درمان آلرژی فصلی با گیاهان دارویی یکی از رویکردهای مهم است که منجر به کاهش مصرف داروهای شیمیایی می‌گردد. همان‌طور که می‌دانید، حساسیت فصلی مشکل خطرناکی نیست، اما گاهی آن‌قدر آزاردهنده می‌شود که آرامش زندگی روزمره را به هم می‌ریزد. به‌ویژه با آغاز فصل بهار و گرده‌افشانی گل‌ها، بسیاری از افراد دچار علائمی چون عطسه‌های مداوم، خارش گلو، آبریزش بینی، اشک‌ریزش چشم یا حتی خارش‌های پوستی می‌شوند. اگر شما هم از این علائم رنج می‌برید و به‌دنبال راه‌حل‌های طبیعی هستید، در ادامه با ما همراه باشید تا روش‌های درمان آلرژی فصلی را مرور کنیم.
حساسیت فصلی چیست؟
حساسیت فصلی (Seasonal Allergy) نوعی واکنش از سوی سیستم ایمنی بدن است که معمولاً همزمان با آغاز فصل گرده‌افشانی گیاهان و پخش هاگ‌ها خودش را نشان می‌دهد. چون این علائم اغلب در زمان مشخصی از سال ظاهر می‌شوند، به آن “فصلی” گفته می‌شود. البته همه افراد نسبت به گرده گل‌ها واکنش نشان نمی‌دهند. این حساسیت بیشتر در کسانی دیده می‌شود که سیستم ایمنی حساس‌تری دارند. شدت علائم هم از فردی به فرد دیگر فرق می‌کند. با این حال، خوشبختانه راهکارهایی همچون درمان آلرژی فصلی با گیاهان دارویی برای مدیریت این علائم در خانه وجود دارد که می‌تواند کمک کند تا این دوران راحت‌تر پشت سر گذاشته شود.
علائم حساسیت فصلی چیست؟
در ادامه به رایج‌ترین نشانه‌های این نوع آلرژی اشاره شده است. در صورت مشاهده این علائم، احتمال ابتلا به حساسیت فصلی وجود دارد و میتوانید درمان آلرژی فصلی با گیاهان دارویی را شروع کنید:
- عطسه‌های مکرر
- آبریزش یا خارش چشم‌ها
- آبریزش بینی
- گرفتگی بینی، گوش‌ها یا سینه
- خارش گلو
- پف و التهاب پلک‌ها
- خس‌خس سینه
- سرفه
- سردردهای خفیف
در برخی موارد، علائم دیگری مانند احساس خستگی، بی‌حوصلگی، کاهش تمرکز یا تحریکات پوستی نیز دیده می‌شود. شدت و نوع علائم می‌تواند بسته به وضعیت بدنی فرد و میزان قرار گرفتن در معرض آلرژن‌ها متفاوت باشد.
درمان حساسیت فصلی در منزل
در صورت خفیف بودن علائم حساسیت فصلی، می‌توان با چند راهکار ساده در خانه آن را کنترل کرد و دیگر نباز به درمان آلرژی فصلی با گیاهان دارویی نیست:
- اصلاح رژیم غذایی
مصرف خوراکی‌هایی مانند سبزیجات (پیاز، فلفل)، میوه‌های حاوی ویتامین C (پرتقال، کیوی، نارنج)، ماهی سرشار از امگا ۳، عسل و چغندر قند به تقویت سیستم ایمنی و کاهش واکنش‌های آلرژیک کمک می‌کند. همچنین نوشیدن آب و مایعات گرم موجب پاک‌سازی مخاط از مواد حساسیت‌زا می‌شود. - تغییر سبک زندگی
مدیریت استرس، پرهیز از مصرف دخانیات، کاهش تماس با حیوانات خانگی، ورزش منظم، استفاده از ماسک در فضای باز و حفظ نظافت محیط زندگی از جمله اقداماتی هستند که می‌توانند علائم آلرژی فصلی را به‌طور قابل توجهی کاهش دهند. - مصرف داروهای بدون نسخه
داروهای آنتی‌هیستامین مانند لوراتادین، سیتیریزین و فکسوفنادین بدون نیاز به نسخه در داروخانه‌ها موجود هستند و در کنترل علائمی نظیر عطسه، آبریزش بینی و خارش مؤثرند.
درمان گیاهی آلرژی تنفسی
آلرژی چیست؟ این عارضه بر سیستم تنفسی تأثیر می‌گذارند و معمولاً شامل دو نوع شایع به نام‌های آسم و رینیت هستند. رینیت آلرژیک که به تب یونجه نیز معروف است، می‌تواند در هر فصلی رخ دهد، اما بیشتر در فصول بهار، تابستان و پاییز مشاهده می‌شود. این بیماری به‌ویژه در فصل بهار با شیوع بالایی همراه است، زمانی که گرده‌های گل‌ها به هوا منتشر می‌شوند و باعث بروز علائم آلرژیک می‌گردند. گیاهانی که در این زمینه مورد استفاده قرار می گیرند عبارتند از:
- گزنه
گزنه به‌عنوان یک آنتی‌هیستامین طبیعی شناخته می‌شود. پزشکان طب سنتی مصرف نوشیدنی گزنه را برای کاهش علائم آلرژی تنفسی توصیه می‌کنند و آن را به‌عنوان یک درمان مؤثر برای آلرژی‌های فصلی می‌شناسند. - کوئرستین
این ماده می‌تواند سطح هیستامین‌ها را تثبیت کرده و از شدت علائم آلرژی تنفسی جلوگیری کند. چای سبز، مرکبات، گل‌کلم و کلم بروکلی منابع طبیعی کوئرستین هستند که می‌توانند به کاهش علائم کمک کنند. - اسپیرولینا
اسپیرولینا، یک نوع جلبک سبز آبی است که خواص ضد آلرژیک دارد. مصرف آن می‌تواند در برابر آلرژن‌های تنفسی مانند گرده گیاهان و گردوغبار مؤثر باشد و از بروز علائم رینیت آلرژیک جلوگیری کند.
درمان حساسیت فصلی در طب سنتی چگونه است؟
برای درمان حساسیت فصلی عطسه و آبریزش بینی تابستان با طب سنتی، روش‌های مختلفی وجود دارد که می‌تواند به کاهش علائم آلرژی فصلی کمک کند. در ادامه چند مورد از این درمان‌ها آورده شده است:
- چای سبز
چای سبز با آنتی‌اکسیدان‌ها و ویتامین C به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک کرده و از شدت علائم آلرژی فصلی می‌کاهد. یک لیوان چای سبز را با عسل میل کنید. - زردچوبه
زردچوبه خواص ضد باکتریایی دارد و می‌تواند علائم آلرژی را کاهش دهد. یک قاشق چای‌خوری زردچوبه را در یک لیوان شیر جوشیده بریزید و روزانه مصرف کنید. - عسل طبیعی
عسل دارای خواص ضد التهابی است. روزانه یک قاشق غذاخوری عسل را در آب ولرم میل کنید یا به صورت ناشتا مصرف نمایید. - سیاه دانه
سیاه دانه به کاهش علائم حساسیت کمک می‌کند. یک قاشق چای‌خوری سیاه دانه را در آب جوش بریزید و پس از دم کشیدن میل کنید. - آویشن
آویشن می‌تواند به رفع مشکلات تنفسی کمک کند. یک قاشق مرباخوری آویشن خشک را در آب جوش بریزید و پس از دم کشیدن مصرف کنید. - دارچین
دارچین خاصیت ضد حساسیت دارد. آن را به چای سبز، چای سیاه یا غذاهای خود اضافه کنید. - پرتقال تازه
پرتقال به دلیل داشتن ویتامین C به عنوان آنتی‌هیستامین طبیعی عمل کرده و می‌تواند به پیشگیری و کاهش حساسیت‌های فصلی کمک کند.
دمنوش برای کاهش علائم آلرژی
انواع دمنوش‌های رایج و مورد استفاده برای کاهش علائم آلرژی عبارتند از:
- بادرنجبویه
بادرنجبویه برای کاهش تحریکات آلرژی مفید است و می‌تواند به رفع مشکلات تنفسی کمک کند. این گیاه را به صورت دمنوش مصرف کنید. - دمنوش بابونه
بابونه نوعی داروی آرامبخش گیاهی است که برای درمان حساسیت فصلی بهار و تابستان مفید است. - دمنوش نعناع
نعناع با عطر خنک و خواص ضد التهابی، مجراهای تنفسی را باز کرده و به تسکین علائم آلرژی کمک می‌کند. برای تهیه، چند برگ نعناع را در آب داغ ریخته و ۵ دقیقه دم کنید. میتوانید به آن کمی عسل اضافه کنید. - دمنوش زنجبیل
زنجبیل خواص ضد التهابی قوی دارد که به کاهش علائم آلرژی کمک می‌کند. برای تهیه، یک تکه زنجبیل تازه را خرد کرده و در آب جوش بریزید. بگذارید ۱۰ دقیقه دم بکشد و برای طعم بهتر، عسل و آب لیمو اضافه کنید. - دمنوش توت
توت‌ها حاوی کوئرستین هستند که به کاهش علائم آلرژی کمک می‌کند. برای تهیه دمنوش، میتوانید توت فرنگی یا بلوبری را در آب جوش بریزید و ۵ تا ۱۰ دقیقه دم کنید. این دمنوش در فصل بهار به ویژه برای کاهش آلرژی‌ها مفید است. - ریشه شیرین بیان
ریشه‌های شیرین بیان دارای اثرات آنتی‌هیستامینی و ضدالتهابی قوی هستند. برای تهیه دمنوش، کافی است ریشه خشک شیرین بیان را در آب جوش بریزید و اجازه دهید دم بکشد.
داروهای گیاهی ضد حساسیت و خارش
شربت بارشان یکی از داروهای گیاهی مؤثر در درمان حساسیت و خارش است که خاصیت ضدالتهابی و آنتی‌هیستامینی دارند. شربت بارهنگ سنابل دارو به کاهش علائم آلرژی‌های فصلی مانند آبریزش بینی، عطسه و خارش پوست کمک می‌کند. این دارو همچنین باعث تسکین التهاب مجاری تنفسی و بهبود تنفس می‌شود. برای بهره‌برداری بهتر از خواص آن، معمولاً توصیه می‌شود که شربت بارشان را به صورت روزانه مصرف کنید تا از فواید ضد حساسیت آن بهره‌مند شوید.
سنابل دارو یک شرکت پیشرو در زمینه تولید داروهای گیاهی است که با بهره‌گیری از دانش طب سنتی ایران، محصولاتی با تأثیرگذاری بالا ارائه می‌دهد. این شرکت با همکاری اساتید برجسته طب سنتی ایران، فرآورده‌هایی را فرموله می‌کند که نتایج آن‌ها در مجلات معتبر بین‌المللی نیز منتشر شده است. هدف این شرکت ارتقاء سلامت جامعه با تکیه بر طب سنتی و گیاهان دارویی است.
قویترین قرص ضد حساسیت فصلی
قویترین قرص ضد حساسیت فصلی معمولاً داروهایی حاوی آنتی‌هیستامین‌های قوی مانند لوراتادین، سیتیریزی یا فکسوفنادین هستند. این داروها به‌طور مؤثر با مهار هیستامین، علائم آلرژیک مانند آبریزش بینی، عطسه و خارش چشم را کم می‌کنند. برخی از این داروها غیرخواب‌آور هستند و می‌توانند در طول روز بدون ایجاد خواب‌آلودگی مصرف شوند. برای به دست آوردن بهترین نتیجه، مشاوره با پزشک جهت انتخاب داروی مناسب با توجه به شرایط فردی توصیه می‌شود. در صورتی که علائم شدید باشد، درمان‌های ترکیبی و داروهای تجویزی می‌توانند اثربخشی بهتری برای درمان آلرژی دائمی داشته باشند.
سوالات متداول
- آیا علائم حساسیت فصلی در همه‌ی افراد یکسان است؟
واکنش به مواد آلرژی‌زا در هر سنی، از کودکی تا سالمندی، می‌تواند رخ دهد و در مردان و زنان به یک اندازه احتمال بروز دارد. اما شدت و میزان حساسیت به آلرژن‌ها در هر فرد متفاوت است و این تفاوت به میزان واکنش سیستم ایمنی بدن فرد نسبت به مواد حساسیت‌زا بستگی دارد. - آیا همه‌ی افراد مبتلا به حساسیت فصلی می‌شوند؟
واکنش بدن افراد مختلف به مواد آلرژن متفاوت است و لزوماً قرار گرفتن در معرض آلرژن‌هایی مانند هاگ و گرده‌ی گل در فصل بهار باعث بروز حساسیت فصلی نمی‌شود. با این حال، یک عامل مهم در بروز آن، ژنتیک است. آلرژی می‌تواند از والدین به فرزندان منتقل شود. - چگونه از بروز حساسیت فصلی پیشگیری کنیم؟
برای پیشگیری از حساسیت فصلی، دوری از محرک‌ها ضروری است:
• کاهش مصرف مواد غذایی مانند گردو، پنیر، شاهی، سیر، تره و پیاز
• خودداری از سیگار کشیدن و قرار گرفتن در معرض دود سیگار یا قلیان
• قرار نگرفتن در معرض باد مستقیم کولر یا پنکه
• عدم استفاده از شوینده‌های اسیدی مانند وایتکس، جرم‌گیر، حشره‌کش و اسپری‌ها - چه زمانی برای حساسیت فصلی نزد پزشک برویم؟
حساسیت فصلی ممکن است مشکلی در سلامت عمومی بدن ایجاد نکند، اما می‌تواند به شدت بر کیفیت زندگی شما تأثیر بگذارد. این عارضه می‌تواند باعث بی‌خوابی شود یا حتی در تنفس شما مشکلاتی ایجاد کند. اگر درمان‌های خانگی اثری نداشتند و علائم شدید بودند، بهتر است برای کنترل وضعیت به پزشک مراجعه کنید.
