نگين نجاتی، دکتر ماهرخ دولتیان، محمد کمالی نژاد، مهدی خباز خوب
چکیده
مقدمه: خونريزي پس از زايمان يكي از علل مهم مرگ و مير مادران به خصوص در كشورهاي در حال توسعه است. برخي مطالعات، نشان دهنده تأثير مثبت مواد مؤثره بارهنگ بر خونريزي پس از زايمان ميباشد، لذا مطالعه حاضر با هدف تعيين تأثير شربت خوراكي بارهنگ بر سطوح هموگلوبين و هماتوكريت بعد از زايمان در زنان كم خطر از نظر خونريزي پس از زايمان انجام شد.
روش كار: اين مطالعه كارآزمايي باليني شاهددار تصادفي شده دوسوكور در سال 1396 بر روي 100 نفر از زنان مراجعه كننده به زايشگاه بيمارستان گنجويان شهرستان دزفول انجام شد. افراد به صورت تصادفي در دو گروه 50 نفره مداخله و كنترل قرار گرفتند. در گروه مداخله بلافاصله پس از خروج جفت، 100 سي سي شربت بارهنگ %20 و 20 واحد اكسيتوسين در يك ليتر سرم رينگر داده شد و در گروه كنترل نيز 100 سي سي شربت دارونما به همراه 20 واحد اكسيتوسين در يك ليتر سرم رينگر داده شد. ميزان هموگلوبين و هماتوكريت در تمام بيماران 6 ساعت پس از زايمان اندازه گيري شد. تجزيه و تحليل داده ها با استفاده از نرم افزار آماري SPSS(نسخه 17) و آزمونهاي تي مستقل، فيشر دقيق، من ويتني، كندال تائو، كاي اسكوئر و آناليز واريانس داده هاي تكراري انجام شد. ميزان p كمتر از 0/05 معني دار در نظر گرفته شد.
يافته ها: دو گروه از نظر افت ميزان هموگلوبين و هماتوكريت اختلاف معني داري داشتند (0/01=p). بر اساس نتايج مطالعه، قبل از مداخله ميانگين هموگلوبين و هماتوكريت در گروه مداخله به ترتيب 12/60±3/8 گرم بر دسي ليتر و %36/69±3/3 و در گروه دارونما 12/25±1/1 گرم بر دسي ليتر و %38/06±3/4 بود (0/005<p). بعد از مداخله ميانگين افت هموگلوبين در گروه مداخله 1/17±0/4 و در گروه كنترل 2/19±0/6 گرم بر دسي ليتر بود كه تفاوت معني داري داشت (0/001=p). ميانگين افت هماتوكريت در گروه مداخله 2/81±3/4 و در گروه كنترل %7/22±2/4 بود كه تفاوت معني داري داشت (0/001=p).
نتيجه گيري: شربت بارهنگ تأثير معني داري در كاهش ميانگين افت هموگلوبين و هماتوكريت پس از زايمان دارد.
احتمال ميرود كه استفاده از اين شربت به پيشگيري عوارض كم خوني پس از زايمان كمك كند.
كلمات كليدی: بارهنگ، خونريزي پس از زايمان، هماتوكريت، هموگلوبين
